Od 17 listopada 2023 możesz zastrzec swój numer PESEL, aby nikt nie użył go bez twojej zgody. Zastrzeżenie numeru PESEL możesz w każdej chwili cofnąć. Poniżej opiszę Ci, dlaczego warto to zrobić.
Czym jest numer PESEL?
Numer PESEL (Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności) to unikalny 11-cyfrowy numer, który jednoznacznie identyfikuje osobę fizyczną mieszkającą lub przebywającą w Polsce. Z numeru PESEL korzystamy przede wszystkim w urzędach, u lekarza oraz w banku.
Schemat numeru PESEL jest następujący:
Pierwsze 6 cyfr numeru PESEL to data urodzenia, kolejne 4 to liczba porządkowa oznaczająca płeć, a ostatnia to cyfra kontrolna.
RRMMDDPPPPK:
RR (dwie ostatnie cyfry roku urodzenia),
MM (miesiąc urodzenia),
DD (dzień urodzenia),
PPPP (liczba porządkowa oznaczająca płeć. U kobiety ostatnia cyfra tej liczby jest parzysta (0, 2, 4, 6, 8), a u mężczyzny nieparzysta (1, 3, 5, 7, 9)),
K (cyfra kontrolna).
Np. 900102PPP2K – numer PESEL należy do kobiety, która urodziła się 02 stycznia 1990 roku.
Jakie są konsekwencje zastrzeżenia numeru PESEL?
Najważniejszą zaletą zastrzeżenia numeru PESEL jest zabezpieczenie się przed kradzieżą tożsamości i zaciągnięciem zobowiązań finansowych przez inne osoby. W tym miejscu warto wspomnieć, że banki i instytucje kredytowe dopiero od 1 czerwca 2024 mają obowiązek weryfikacji, czy numer PESEL jest zastrzeżony. Banki oraz instytucje kredytowe nie będą mogły udzielić kredytu, jeżeli numer PESEL klienta widnieje w rejestrze numerów zastrzeżonych. Dzięki temu można zabezpieczyć się przed oszustwem finansowym. Banki oraz instytucje kredytowe nie będą mogły także udzielić pożyczek, leasingów oraz innych usług finansowych.
Co można robić z zastrzeżonym numerem PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL nie ma wpływu na:
- załatwianie spraw urzędowych,
- wizyty u lekarza,
- realizację recept,
- korzystanie z konta bankowego,
- wyjazdy za granicę.
Czego nie można zrobić z zastrzeżonym peselem?
- wziąć kredyt, pożyczkę lub inne zobowiązanie finansowe,
- otworzyć nowe konto bankowe,
- wypłacić w placówce bankowej więcej niż 3-krotność minimalnego wynagrodzenia (nie dotyczy bankomatów),
- sprzedać nieruchomości,
- wyrobić duplikat karty SIM.
Jak zastrzec numer PESEL?
Każda osoba, która jest pełnoletnia oraz posiada numer PESEL może zastrzec swój numer PESEL. Zastrzeżenie numeru PESEL oraz wycofanie zastrzeżenia jest darmowe i możesz robić to dowolną ilość razy, w zależności od Twoich potrzeb. Realizacja zgłoszenia odbywa się natychmiastowo.
Jak zastrzec PESEL online?
- Zaloguj się do aplikacji mObywatel lub zaloguj się na stronie internetowej mObywatel.gov.pl.
- Kliknij „Zastrzeż PESEL”.
- Wybierz datę, do której zastrzeżenie ma być aktywnie. Możesz wybrać opcję bezterminowo, czyli do momentu, kiedy nie zdecydujesz się cofnąć zastrzeżenia.
Jak zastrzec PESEL w urzędzie?
- Wygeneruj wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL. Masz także możliwość wygenerowania wypełnionego wniosku przez urzędnika w swoim urzędzie gminy.
- Wypełnij wniosek.
- Podpisz wniosek.
- Złóż wniosek.
Bezpieczeństwo danych osobowych
Obecnie żyjemy w czasach, w których ochrona danych osobowych jest szczególnie ważna. Obecna technologia oraz metody socjotechniczne są nieuczciwie wykorzystywane przez oszustów. Warto zrobić wszystko, aby zabezpieczyć swoje dane przed nieautoryzowanym dostępie do Twoich danych.
Jak dbać o bezpieczeństwo danych?
- Dbaj o bezpieczeństwo swoich dokumentów. Przede wszystkim przechowuj dokumenty w bezpiecznym miejscu, do którego nie mają dostępu osoby trzecie. Jeżeli zgubisz swoje dokumenty, zablokuj je jak najszybciej, aby nikt nie mógł ich wykorzystać.
- Nie umieszczaj w Internecie danych poufnych. Każda informacja o Tobie na portalach społecznościowych może zostać wykorzystana przez nieodpowiednią osobę.
- Nie podawaj swoich danych podczas rozmowy telefonicznej. Coraz więcej oszustów podszywa się pod instytucje publiczne i w rozmowie próbuje wykraść Twoje dane osobowe.
- Weryfikuj rozmówcę. Jeżeli ktoś poprosi Cię o udzielenie pomocy finansowej przez telefon lub Internet zweryfikuj jego tożsamość innym kanałem komunikacyjnym. Obecna technologia pozwala podszywać się pod osoby, z Twojego najbliższego otoczenia. Oznacza to, że oszust może do Ciebie zadzwonić z numeru Twojej bliskiej osoby, a jego głos będzie zbliżony do głosu osoby, z Twojego otoczenia.
- Zastrzeżenie numeru PESEL to kolejny punk, który warto wykonać, aby dbać o bezpieczeństwo swoich danych osobowych.
Podsumowanie
Zastrzeżenie numeru PESEL zostało wprowadzone, aby ochronić nasze dane przed działaniem oszustów. Zastrzeżenie numeru PESEL jest bezpieczne i czasowe, w każdej chwili można cofnąć zastrzeżenie, w momencie, kiedy będzie taka potrzeba. Warto rozważyć zastrzeżenie numeru PESEL, aby mieć pewność, że Twoje dane są bezpieczne i pod pełną kontrolą.